રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન યુક્રેન યુદ્ધ અને મધ્ય પૂર્વમાં પોતાનો પ્રભાવ વધારવાની રણનીતિ સાથે વૈશ્વિક રાજકારણમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે. યુક્રેન પર 2022માં શરૂ થયેલા આક્રમણથી રશિયાએ યુરોપના નકશાને બદલવાનો પ્રયાસ કર્યો છે, જ્યારે મધ્ય પૂર્વમાં ઈરાન સાથેના સંબંધોને મજબૂત કરીને પોતાની સ્થિતિને વધુ મજબૂત કરવાની કોશિશ કરી રહ્યા છે.
પુતિનનો હેતુ માત્ર યુક્રેન પર નિયંત્રણ જ નથી, પરંતુ તેઓ ઈરાન અને ઈઝરાયેલ વચ્ચે મધ્યસ્થીની ભૂમિકા ભજવીને મધ્ય પૂર્વમાં પણ પોતાની હાજરી નોંધાવવા માગે છે. તાજેતરમાં રશિયાએ આફ્ઘાનિસ્તાનની તાલિબાન સરકારને માન્યતા આપી, જેનાથી આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ઘણા પ્રશ્નો ઉભા થયા છે. આ પગલું એ દર્શાવે છે કે પુતિન અમેરિકા અને યુરોપના પ્રભાવને પડકારવા માટે નવી રણનીતિ અપનાવી રહ્યા છે.
યુક્રેનમાં રશિયાના હુમલાઓ ફરીથી તીવ્ર બન્યા છે, ખાસ કરીને કિવ અને અન્ય મોટા શહેરોમાં. આ યુદ્ધને કારણે લાખો લોકો વિસ્થાપિત થયા છે અને હજારો નાગરિકોના મોત થયા છે. રશિયાના આક્રમણથી યુરોપમાં શરણાર્થીઓનો મોટો પ્રવાહ ઉભો થયો છે, જે બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછીનો સૌથી મોટો શરણાર્થી સંકટ ગણાય છે. આ ઉપરાંત, યુક્રેનના કૃષિ અને શિપિંગ ઉદ્યોગને થયેલા નુકસાનથી વૈશ્વિક ખાદ્ય સંકટ પણ ઊભું થયું છે.
ઈરાન સાથેના સંબંધોમાં રશિયાએ શાહેદ ડ્રોન્સ અને તેની ટેક્નોલોજી મેળવી, જેનો ઉપયોગ યુક્રેન યુદ્ધમાં થઈ રહ્યો છે. આ ગઠબંધન રશિયાને આર્થિક અને લશ્કરી રીતે મજબૂતી આપે છે, પરંતુ ઈઝરાયેલ સાથેના સંબંધોને પણ સંતુલિત રાખવાનો પ્રયાસ કરે છે. પુતિનની આ રણનીતિ વૈશ્વિક રાજકારણમાં રશિયાને એક મહત્વના ખેલાડી તરીકે સ્થાપિત કરવાની છે, જેનાથી અમેરિકા અને યુરોપના પ્રભાવને પડકારી શકાય.
આ બધા વચ્ચે, યુક્રેન યુદ્ધનો અંત લાવવા માટે શાંતિ વાટાઘાટો ચાલુ છે, પરંતુ હજુ સુધી કોઈ મોટી સફળતા મળી નથી. પુતિનની આ રણનીતિઓ વૈશ્વિક સ્તરે ચર્ચાનો વિષય બની રહી છે, અને ભવિષ્યમાં તેની અસર વધુ સ્પષ્ટ થશે.